| BUDOWNICTWO |


Tradycyjne formy budownictwa


Dom

Przy budowie budynków mieszkalnych wśród zasad, którymi się kierowali budowniczy podhalańscy, wymienić trzeba przede wszystkim odpowiednie usytuowanie domu w stosunku do stron świata. Jak czytamy u W. Matlakowskiego na Podhalu praktykowane jest lokalizowanie domu ścianą licową do południa , w celu zapewnienia sobie możliwie długiego działania promieni słonecznych.



Czarny Dunajec tworzący małomiasteczkowe skupisko domów stanowi wyjątek w tej dziedzinie. "Domy w Czarnym Dunajcu - informuje J. Kantor - zwrócone sa oknami do ulicy, zaś starsze do ogródka względnie do stodoły stojącej tuż za domem." Podstawowym materiałem budowlanym było z reguły drewno świerkowe, obrobione w postaci płazów. W budownictwie drewnianym na terenie Czarnego Dunajca oprócz powszechnie panującym na Podhalu konstrukcji wieńcowej spotkać można również konstrukcję słupową.


Drewniany dom czarnodunajecki


Drewniany dom czarnodunajecki, zbudowany jest na zasadzie konstrukcji wieńcowej, najczęściej na planie zbliżonym do kwadratu. Ma wysoki dach o niewielkim kącie rozwarcia. Kryto go przeważnie gontem lub dranicą. Usytuowany jest bez względu na strony świata ścianą szczytową do ulicy. W ścianie tej znajdują się dwa okna białej izby oraz małe okienko od komory, zaś w jego braku specjalny otwór noszący nazwę wyzior. Takie usytuowanie budynku mieszkalnego było wynikeim wymogów zabudowy małomiasteczkowej. Dom czarnodunajecki występuje na terenie Czarnego Dunajca i wsi sąsiednich.




Czarnodunajecki dworek

Następnym typem budynku mieszkalnego występyjącym na obszarze czarnodunajeckim jest dom zbudowany z cegły, z reguły własnego wyrobu. Domy tego typu datowane na wiek XIX, budowane były przez zamożnych gospodarzy, zarówno bowiem materiał budowlany, jak i budowa były bardziej kosztowne.



Przystępował więc do tego przedsięwzięcia tylko "hruby gazda". Przed murownicami wznoszą się piękne oparte na filarach okrągłych ganki, które nadają im wygląd szlacheckich dworków i stąd przyjęto nazwę - czarnodunajecki dworek. Domy te składają się zwykle z dwóch dość dużych rozmiarów izb, czarnej i białej, które przedzielone są szeroką sienią oraz dwóch komór. Izby zlokalizowane są we frontalnej części budynku.



| CHOCHOŁÓW | KOŚCIÓŁ PARAFIALNY |